[KONKURS] Biedna Mananka :(

[✮ Aro.]

@SoCz3Q

[kremowyborsuk]

Baobab

@TheTeoDen

 

 

Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

Baobab
Baobab afrykański
Systematyka[1]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Klad	rośliny naczyniowe
Klad	rośliny nasienne
Klasa	okrytonasienne
Klad	różowe
Rząd	ślazowce
Rodzina	ślazowate
Podrodzina	wełniakowe
Rodzaj	baobab
Nazwa systematyczna
Adansonia L. 1753 Sp.Pl.2:1190, 1753[2]
Typ nomenklatoryczny
A. digitata Linnaeus[2]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

 

Baobab Grandidiera

 

Owoce baobabu afrykańskiego

Baobab, palczara (Adansonia L.) – rodzaj roślin z rodziny ślazowatych. Obejmuje 8 gatunków^[3][4]. Sześć gatunków z tego rodzaju to endemity Madagaskaru. Jeden – baobab afrykański A. digitata rośnie w Afryce kontynentalnej z wyjątkiem jej północnych i południowych krańców. Także jeden gatunek – baobab australijski – występuje w północno-zachodniej Australii^[4][3]. Drzewa długowieczne (osiągają wiek 4–5 tys. lat), o olbrzymich pniach gromadzących wodę (jedno drzewo może zmagazynować w pniu wodę w ilości 120 tys. l^[5]) i zrzucające liście w czasie zimowej suszy^[6]. Są charakterystyczne dla sawann^[7], ich kwiaty otwierają się o zmierzchu i zapylane są przez nietoperze (zwłaszcza baobab afrykański), ptaki (miodojady są głównym zapylaczem baobabu australijskiego), galagowate i lemurowate (te ostatnie zwłaszcza w przypadku baobabu Grandidiera), ale też owady. Do zwierząt przyczyniających się do rozsiewania się tych drzew należą słonie i pawiany, poza tym nasiona rozprzestrzeniane są przez wodę^[4].

Drzewa te są wszechstronnie wykorzystywane, przy czym akurat ich drewno, mimo ogromnej miąższości ma niewielkie znaczenie – jest miękkie, gąbczaste^[6] i ulega szybkiemu rozkładowi^[7]. Z tego powodu niebezpiecznie jest przebywać w sąsiedztwie obumarłych drzew – łatwo można wpaść w puste przestrzenie powstające po szybko rozkładanych korzeniach^[7]. Pnie baobabu australijskiego są ważnym źródłem wody dla Aborygenów i ptaków^[4]. Ogromne pnie po wydrążeniu lub suche bywają wykorzystywane jako domostwa, spichlerze, zbiorniki wody lub grobowce^[6]. Z łyka baobabu afrykańskiego wytwarza się liny, sieci rybackie i tkaniny^[7][6]. Jadalne są młode liście spożywane jak warzywo (bogate w witaminę C), korzenie siewek, owoce i nasiona. Z tych ostatnich wyrabia się olej. Słodki miąższ owoców ma smak cytrynowy i służy do wyrobu orzeźwiających napojów^[7][6]. Drzewa te są także wszechstronnie wykorzystywane w lecznictwie^[6]. Z kory uzyskuje się alkaloid adansoninę wykorzystywany jako odtrutka dla toksyn z roślin z rodzaju Strophantus, którymi truje się strzały^[7].

Morfologia

Pokrój

Drzewa o specyficznym wyglądzie – z silnie zgrubiałym pniem (u babobabu afrykańskiego do 40 m obwodu^[7]) i charakterystycznej koronie przypominającej system korzeniowy (wyglądają jak drzewa „rosnące do góry nogami”)^[6].

Liście

Dłoniasto złożone z 3–9 całobrzegich listków^[3].

Kwiaty

Okazałe, wyrastają zwykle pojedynczo w kątach liści, na szypułce z dwoma podkwiatkami. Działki kielicha w liczbie 5 są głęboko podzielone i od wewnątrz owłosione. Płatków korony jest 5 i mają one kolor białawy, żółty do czerwonego. Pręciki o nitkach w górze wolnych, w dole zrośniętych w rurkę, z pojedynczymi pylnikami. Zalążnia z 5–10 komorami, w każdej z licznymi zalążkami^[3][8].

Owoce

Okazałe (u baobabu afrykańskiego do 20 cm długości^[7]) kulistawe do walcowatych, z drewniejącym, twardym i omszonym egzokarpem^[3][8] otaczającym wewnątrz miąższ, który w miarę dojrzewania zmienia się w ciągliwą pulpę, w której pogrążone są grubościenne nasiona^[7].

[✮ Lewanek*]